Jakie wyróżniamy systemy asekuracji dachowej?

Czym są systemy asekuracyjne?

System asekuracji na dachu to zbiór środków i rozwiązań technicznych, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa osób pracujących na dachach i ich bezpieczne przemieszczanie się po powierzchni. Obejmuje on zarówno stałe, jak i tymczasowe urządzenia zabezpieczające przed upadkiem z wysokości. Systemy te są kluczowe podczas wykonywania robót budowlanych, remontu, odśnieżania, konserwacji czy inspekcji dachów, zwłaszcza w przypadku prac na dachach płaskich, a także na dachach o znacznym nachyleniu lub na dużej wysokości.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie Bezpieczeństwa Higieny Pracy, prace na wysokościach to roboty przeprowadzane na powierzchni znajdującej się co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Jednocześnie nie jest to powierzchnia osłonięta ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi, a także wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia, które chronią przed upadkiem z wysokości. Gdy tego typu zabezpieczenia nie są zapewnione, należy zastosować systemy zabezpieczające, spełniające normy EN795 oraz CEN/TS 16415.

Rodzaje systemów asekuracyjnych

Systemy asekuracji dachowej mają minimalizować ryzyko upadku z wysokości do minimum, zapewniając jak największe bezpieczeństwo stanowiska pracy. Tego typu zabezpieczenia można podzielić na różne kategorie, w zależności od ich przeznaczenia, sposobu montażu oraz charakteru działań, do których są stosowane.

Stałe systemy asekuracyjne

Stałe systemy asekuracji obejmują punkty kotwiczące, które są trwale zamontowane na dachu i służą jako miejsca zaczepienia dla lin bezpieczeństwa lub uprzęży. Do stałych systemów zaliczają się także liny życia, czyli systemy asekuracji linowej (poziome, pionowe lub nachylone), które umożliwiają bezpieczne przemieszczanie się po dachu. Ponadto w stałych systemach asekuracji znajdują się balustrady ochronne i siatki bezpieczeństwa (należące do środków ochrony zbiorowej), które mają za zadanie zapobiegać przypadkowemu zbliżeniu się do krawędzi dachu.

Tymczasowe systemy asekuracji dachowej

Tymczasowe systemy asekuracji to te, które można chwilowo zamontować na dachu w celu przeprowadzenia konkretnych prac. Wśród nich znajdują się tymczasowe punkty kotwiczące, które są demontowane po zakończeniu prac, oraz tymczasowe pionowe i poziome systemy linowe, które są instalowane tylko na czas trwania określonych działań. Ten system asekuracji może być przenoszony w różne miejsca i dostosowywany do warunków pracy oraz do indywidualnych potrzeb osób działających na wysokości.

Środki ochrony indywidualnej

Systemy indywidualne to osobiste środki ochrony, takie jak uprzęże bezpieczeństwa, które pracownik nosi na sobie, dbając o swoje bezpieczeństwo w sytuacji nagłego upadku. Do systemów indywidualnych należą również lonże z amortyzatorem, czyli elastyczne liny z mechanizmem amortyzującym, które łączą uprząż bezpieczeństwa z punktem kotwiczącym lub linią życia, zmniejszając siłę uderzenia podczas upadku.

Systemy pionowe

Systemy pionowe to rozwiązania bezpieczeństwa zaprojektowane do ochrony szczególnie podczas wchodzenia lub schodzenia po elementach pionowych, takich jak drabiny, schody kręte, maszty czy konstrukcje wieżowe. Te systemy są niezbędne na obiektach, gdzie konieczne jest bezpieczne pokonywanie różnic wysokości.

Główną cechą systemów pionowych jest ich zdolność do zapewnienia ciągłej ochrony przed upadkiem w trakcie wchodzenia lub schodzenia, co odróżnia je od innych systemów asekuracyjnych, które mogą wymagać od użytkownika ręcznego przenoszenia zaczepów asekuracyjnych na kolejne punkty zaczepienia.

Specjalistyczne systemy asekuracji

Specjalistyczne systemy asekuracji to te zaprojektowane do pracy na dachach o dużym nachyleniu lub na bardzo wysokich budynkach, gdzie standardowe rozwiązania mogą być niewystarczające. Systemy te są dostosowane do specyficznych warunków pracy i zapewniają dodatkową stabilność oraz bezpieczeństwo.

Jak dobrać odpowiedni system asekuracji dachowej?

Dobór odpowiedniego systemu asekuracji dachowej jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa pracowników wykonujących prace na wysokościach. Proces ten wymaga przemyślanej analizy potrzeb oraz warunków pracy. Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie szczegółowej oceny ryzyka dla planowanych prac na dachu, co obejmuje identyfikację potencjalnych zagrożeń, takich jak ryzyko upadku z wysokości, nachylenie i stan powierzchni dachu, a także warunki atmosferyczne. Należy również zidentyfikować wszystkie obszary pracy i dostępu na dachu, które wymagają zabezpieczenia.

Kolejno ważne jest określenie rodzaju wykonywanych prac (np. konserwacja, budowa, inspekcja) i ich częstotliwości, co pomoże zdecydować, czy potrzebny jest stały, czy tymczasowy system asekuracji. Charakterystyka dachu, w tym jego kształt, materiał, nachylenie i obciążenie, które może udźwignąć, również mają wpływ na wybór systemu: konieczne jest wybranie zabezpieczeń, które nie uszkodzą konstrukcji dachu i będą efektywnie chronić pracowników.

Warto dodać, że niezbędne jest upewnienie się, że wybrany system asekuracji jest zgodny z lokalnymi przepisami bezpieczeństwa pracy na wysokościach oraz międzynarodowymi normami i standardami. Ponadto zapewnienie pracownikom odpowiedniego szkolenia z zakresu bezpiecznego użytkowania systemu asekuracji, w tym właściwego zakładania uprzęży, korzystania z systemów zabezpieczających oraz postępowania w przypadku awarii, jest kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa. Warto zadbać także o ustalenie planu regularnej inspekcji i konserwacji systemu asekuracji, aby zapewnić jego dobry stan techniczny i gotowość do użycia w każdym momencie podjęcia prac.

Systemy asekuracji dachowej – podsumowanie

Stałe systemy asekuracji są zalecane dla obiektów, gdzie prace na wysokości są częste i regularne, podczas gdy tymczasowe systemy asekuracji mogą być lepszym rozwiązaniem dla jednorazowych lub sporadycznych prac. Jeśli działania wymagają wchodzenia lub schodzenia po pionowych powierzchniach, należy rozważyć użycie specjalistycznych systemów pionowych. Uprzęże bezpieczeństwa, lonże z amortyzatorem i inne osobiste środki ochrony indywidualnej są niezbędne dla każdego typu pracy na wysokości. Przed wyborem odpowiedniego zabezpieczenia warto określić ryzyko dla planowanych działań, a także ocenić stan techniczny dachu, na którym zamontowane zostaną systemy asekuracyjne.