Wtórna hydroizolacja pozioma wykonywania metodą iniekcji chemicznej cz. 3

Narożniki oraz miejsca krzyżowania się ścian

Narożniki oraz miejsca krzyżowania się ścian to miejsca krytyczne dla zachowania ciągłości iniekcji. O ile narożnik nie nastręcza większych trudności w przypadku wykonywania iniekcji od zewnątrz – należy jedynie zachować zakład iniekcji wykonywanych w obu spotykających się w narożniku ścianach z zachowaniem maksymalnego (tj. nie więcej niż 8 cm) pionowego odstępu między oboma rzędami nawiertów (rys. 1–2) – to w przypadku prowadzenia prac wewnątrz budynku ten sam narożnik (podobnie jak wszystkie pozostałe miejsca krzyżowania się ścian) będzie wymagał indywidualnego podejścia i starannego zaplanowania przebiegu nawiertów w taki sposób, aby w żadnym miejscu przegrody odstępy pomiędzy otworami (zarówno w poziomie, jak i w pionie) nie przekraczały założonej wartości (rys. 3) – w takiej sytuacji najlepiej już na etapie projektowania wykonać szablon w skali 1:10 lub 1:5.

Narożniki i miejsca krzyżowania się ścian to również miejsca, w których mogą się spotkać izolacje poziome wykonywane na różnych wysokościach. Z sytuacją taką mamy do czynienia np. wówczas, gdy tylko część budynku może być odkopana (np. w zabudowie szeregowej), budynek jest częściowo niepodpiwniczony (w obu przypadkach izolację pionową ścian, do których nie ma dostępu od strony działania wilgoci, wykonuje się od wewnątrz [1]) lub istnieją różnice poziomów posadzki pomieszczeń piwnicznych. Wówczas należy wykonać element łączący przepony umiejscowione na różnych poziomach – najczęściej w postaci tzw. iniekcyjnego odcięcia pionowego (rys. 4).

Wielowarstwowe konstrukcje ścian

Wiele budynków, nie tylko historycznych, ma wielowarstwowe konstrukcje ścian. Zarówno w zewnętrznych, wewnętrznych, jak i pośrednich warstwach tych układów mogą występować wolne przestrzenie (pustki) o zróżnicowanych wielkościach i kształtach (rys. 5). Natomiast w nowszych budynkach do wznoszenia ścian często stosuje się elementy drążone (pustaki) [3].

W przypadku prac iniekcyjnych wolne przestrzenie w iniektowanej przegrodzie prowadzą do niekontrolowanego wypływu stosowanego preparatu iniekcyjnego. W związku z tym może być wymagane (choć nie zawsze jest to możliwe) wykonanie iniekcji metodą impulsową lub za pomocą rurki infuzyjnej [4] względnie stosowanie specjalnych pakerów/lanc iniekcyjnych (rys. 6).

Wypełnienie wolnych przestrzeni

Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest stworzenie w strefie iniekcji jednolitej struktury przegrody poprzez wypełnienie wolnych przestrzeni. Musi być ono przeprowadzone w taki sposób, aby zastosowany materiał miał odpowiednią przyczepność, wiązał bezskurczowo oraz wykazywał właściwości uszczelniające (był wodoszczelny i niehigroskopijny). Do uzupełniania ubytków, szczelin, otwartych spoin oraz pęknięć najczęściej stosuje się zaprawy (przeważnie mineralne) o niskiej lepkości – tzw. suspensje (stosowane również w iniekcji wielostopniowej). Alternatywnie w tym celu stosowane są również iniekcyjne dwukomponentowe pianki poliuretanowe (PUR).

Pianki PUR charakteryzują się następującymi właściwościami [3]:

• są to materiały dwukomponentowe, które po wymieszaniu oraz dodaniu katalizatora (regulującego proces rozprężania) powoli pęcznieją, aż do powstania twardej, wytrzymałej na ściskanie, niekurczliwej, hydrofobowej, drobno- i zamkniętokomórkowej pianki – wiązanie i twardnienie materiału rozpoczyna się dopiero po zakończeniu ekspansji,
• lepkość mieszaniny dostosowana jest do warunków wykonywania zalewania lub iniekcji (lepkość mieszanki nieznacznie wzrasta do momentu zakończenia jego ekspansji),
• rozszerzalność materiału (zwiększenie objętości od 4 do 14 razy) również dostosowana jest do warunków prowadzenia prac,
• posiadają wysoką wytrzymałość na ściskanie (w zależności od rozszerzalności),
• wykazują wysoką przyczepność do niechłonnych oraz chłonnych (zarówno suchych, jak i wilgotnych) podłoży,
• posiadają zamkniętokomórkową (wodoszczelną) strukturę,
• nie wykazują właściwości higroskopijnych,
• wykazują niską przewodność cieplną (dobre właściwości termoizolacyjne).

Gęste wypełnienie pustek pianką zapobiega niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się oraz wyciekom środka iniekcyjnego. W celu zastosowania hydroizolacji poziomej metodą iniekcji można wykonać nowe odwierty w dowolnym miejscu ściany, której pustki wypełniono pianką PUR.

Aby obliczyć niezbędną do wypełnienia wolnych przestrzeni ilość pianki poliuretanowej, trzeba określić objętość pustki (pustek), którą należy wypełnić i podzielić przez przewidzianą ekspansję żywicy:

Materiał może być wprowadzany do muru ręcznie lub przy użyciu pompy iniekcyjnej. Po stwardnieniu żywicy można przystąpić do wykonywania wtórnej hydroizolacji poziomej.

Wtórna hydroizolacja pozioma w murze warstwowym

Po zlokalizowaniu oraz określeniu rozmiarów pustki wykonuje się (najczęściej w formie nawiertów) otwory wypełniające w odpowiedniej odległości od dna pustki. W otwory wprowadza się suspensję cementową lub żywicę poliuretanową w ilości dostosowanej do rozmiarów pustki. W przypadku żywicy należy uwzględnić czas (od momentu wymieszania), w którym rozpoczyna się przyrost objętości.

Należy przy tym zwrócić uwagę na następujące aspekty (rys. 7) [3]:

• ilość zastosowanego materiału uzależniona jest od objętości wolnej przestrzeni i przewidywanego przyrostu objętości,
• materiał należy wprowadzać przez nawierty o średnicy co najmniej 30–50 mm w przypadku aplikacji ręcznej lub ok. 15 mm przy wykorzystaniu odpowiedniej pompy iniekcyjnej,
• materiał wypełniający należy wprowadzać do pustek na wysokości w murze co najmniej 30 cm powyżej dna pustki lub z uwzględnieniem zdolności pęcznienia materiału,
• pustkę należy wypełnić na wysokość maksymalnie 20 cm, a następnie zamknąć nawierty,
• należy wykonać otwory kontrolne.

Po całkowitym utwardzeniu materiału można przystąpić do wykonania właściwych otworów iniekcyjnych, które częściowo będą przebiegać przez utwardzoną suspensję lub piankę (rys. 8).

Wtórna hydroizolacja pozioma w murze z pustaków ceramicznych

Pustaki ścienne mają znaczną ilość wolnych przestrzeni o zróżnicowanej geometrii. Jeśli dojdzie do zawilgocenia ściany z pustaków na skutek kapilarnego podciągania wilgoci, wykonanie w takim murze wtórnej izolacji poziomej metodą iniekcji jest znacznie utrudnione – praktycznie niemożliwe bez wypełnienia wolnych przestrzeni. Również w takim wypadku częściowe lub całkowite wypełnienie pustek powietrznych suspensją cementową lub żywicą poliuretanową umożliwia przygotowanie konstrukcji ściany do wykonania iniekcji. W zależności od rodzaju pustaków oraz geometrii drążeń otwory do napełniania są wykonane w taki sposób, aby wtłaczany materiał wypełniał i uszczelniał system komór od zewnątrz do wewnątrz. Po stwardnieniu suspensji/pianki można przystąpić do wiercenia nowych otworów w celu wykonania właściwej iniekcji [3].

W praktyce jednak wypełnienie pustek w murze warstwowym, a szczególnie drążeń w pustakach ceramicznych, okazuje się trudne do osiągnięcia i/lub ekonomicznie niewskazane. W takich sytuacjach należy zastosować technologię kremów iniekcyjnych lub zdecydować się na metodę mechaniczną (należy wybrać wariant bardziej ekonomiczny) [6].

Literatura

1. B. Monczyński, „Uszczelnianie istniejących budynków od wewnątrz, „IZOLACJE” 6/2019, s. 92–98.
2. M. Rokiel, „Hydroizolacje w budownictwie”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.
3. B. Appel, „Behandlung von Mauerwerken mit Hohlschalen und Hohlkammern für nachträgliche Abdichtungen durch Injektionsmittel”, [w:] H. Venzmer (Red.), „Injektionsmittelabdichtung. Vorträge 7. Dahlberg-Kolloquium – 14. und 15. September 2006, Fraunhofer IRB Verlag, Stuttgart 2006, s. 87–95.
4. B. Monczyński, „Wykonywanie wtórnej hydroizolacji poziomej metodą iniekcji chemicznej”, „IZOLACJE” 10/2022, s. 144–149.
5. K. Kramarz, „Technologia wykonywania iniekcji ciśnieniowej w budowlach”, „IZOLACJE” 3/2022, s. 28–34.
6. J. Weber, „Horizontalsperren im Injektionsverfahren”, [w:] J. Weber (red.), „Bauwerksabdichtung in der Altbausanierung, Verfahren und juristische Betrachtungsweise”, Springer Vieweg, Wiesbaden 2018, s. 257–304.